Chào mừng bạn đến với blog chia sẽ gtvttw4.edu.vn trong bài viết về Lich su 9 bai 3 chúng tôi sẽ chia sẻ kinh nghiệm chuyên sâu của mình cung cấp kiến thức chuyên sâu dành cho bạn.
Trong bài học này Top lời giải sẽ cùng các bạn tóm lược kiến thức cơ bản của Bài 3. Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc trong sách giáo khoa Lịch sử 9 đồng thời chúng ta sẽ cùng nhau đi đến phần Soạn sử 9 bài 3 ngắn nhất bằng việc trả lời toàn bộ câu hỏi trong nội dung bài. Cuối cùng sẽ là các câu hỏi mở rộng và các bài tập trắc nghiệm áp dụng trong đề kiểm tra.
Vậy bây giờ chúng ta cùng nhau bắt đầu nhé:
Kiến thức lý thuyết Bài 3: Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc
I. GIAI ĐOẠN TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 60 CỦA THẾ KỈ XX
Phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mĩ La-tinh
– Được tin phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, nhiều nước Đông Nam Á nổi dậy khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền, tiêu biểu là: In-đô-nê-xi-a, Việt Nam, Lào.
– Phong trào đấu tranh nhanh chóng lan sang các nước Nam Á và Bắc Phi, nhiều nước nổi dậy giành độc lập như: Ấn Độ (1946 – 1950), Ai Cập (1952), An-giê-ri (1954 – 1962),…
– Năm 1960, 17 nước châu phi tuyên bố độc lập.
– Ngày 1 – 1 – 1959, các mạng Cu-ba thắng lợi.
=> Những năm 60 của thế kỉ XX, hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc về cơ bản bị sụp đổ.
II. GIAI ĐOẠN TỪ NHỮNG NĂM 60 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỈ XX
Lược đồ châu Phi sau Chiến tranh thế giới thứ hai
– Những năm 60 của thế kỉ XX nổ ra phong trào đấu tranh giành độc lập của nhân dân các nước Ăng-gô-la, Mô-dăm-bich và Ghi-nê Bit-xao lật đổ thống trị của thực dân Bồ Đào Nha.
– Chính quyền mới ở Bồ Đào Nha tuyên bố trao trả độc lập cho Ghi-nê Bit-xao (9 – 1974), Mô-dăm-bich (6 – 1975) và Ăng-gô-la (11 – 1975).
=> Là thắng lợi quan trọng của phong trào giải phóng dân tộc ở châu Phi.
III. GIAI ĐOẠN TỪ NHỮNG NĂM 70 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX
– Cuối những năm 70, chủ nghĩa thực dân chỉ còn tồn tại dưới hình thức chế độ phân biệt chủng tộc (A-pác-thai), tập chung ở Rô-đê-đi-a, Tây Nam Phi và Cộng hòa Nam Phi.
– Chính quyền của người da đen lần lượt được thành lập ở Rô-đê-đi-a năm 1980 (nay là Cộng hòa Dim-ba-bu-ê) và Tây Nam Phi năm 1990 (nay là Cộng hòa Nam-mi-bi-a).
– Năm 1993, chế độ phân biệt chủng tộc bị xóa bỏ ở Cộng hòa Nam Phi.
Biểu tình đòi xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc
=> Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc bị sụp đổ hoàn toàn.
Trả lời Câu hỏi thảo luận Sử 9 bài 3 ngắn nhất
Câu hỏi trang 13 Sử 9 Bài 3 ngắn nhất: Hãy xác định trên bản đồ thế giới vị trí các nước giành được độc lập đã nêu trong bài.
Xem thêm:: Trắc nghiệm lịch sử 10 học kì II (P2) – Tech12h
Trả lời:
Các nước giành độc lập:
+ Đông Nam Á: In-đô-nê-xi-a, Việt Nam, Lào (1945).
+ Nam Á: Ấn Độ
+ Bắc Phi: Ai Cập, An-giê-ri,…
+ Mĩ La-tinh: Cu-ba
Câu hỏi trang 14 Sử 9 Bài 3 ngắn nhất: Hãy xác định trên bản đồ châu Phi vị trí ba nước Ăng-gô-la, Mô-dăm-bích và Ghi-nê Bít-xao.
Xem thêm:: Trắc nghiệm lịch sử 10 học kì II (P2) – Tech12h
Trả lời:
Câu hỏi trang 14 Sử 9 Bài 3 ngắn nhất: Hãy xác định trên bản đồ châu Phi vị trí ba nước Dim-ba-bu-ê, Na-mi-bi-a và Cộng hòa Nam Phi.
Xem thêm:: Trắc nghiệm lịch sử 10 học kì II (P2) – Tech12h
Trả lời:
Soạn phần Câu hỏi và bài tập Sử 9 bài 3 ngắn nhất
Bài 1 trang 14 Sử 9 Bài 3 ngắn nhất: Hãy nêu các giai đoạn phát triển của phong trào giải phóng dân tộc từ sau năm 1945 và một số sự kiện lịch sử tiêu biểu của mỗi giai đoạn.
Xem thêm:: Trắc nghiệm lịch sử 10 học kì II (P2) – Tech12h
Trả lời:
* Giai đoạn từ năm 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX:
– Sau khi phát xít nhật đầu hàng, nhiều nước ở Đông Nam Á đã nổi dậy, lần lượt tuyên bố nền độc lập: Việt Nam, Inđônêxia, Lào.
– Phong trào lan nhanh ra các nước Nam Á và Bắc Phi điển hình là Ấn Độ (1946-1950) và Ai Cập (1952).
– Năm 1960, 17 nước ở châu Phi tuyên bố độc lập (Nam châu Phi).
– Ngày 1/1/1959, cách mạng Cu-ba thành công.
=> Đến giữa những năm 60, hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc và chủ nghĩa thực dân cơ bản đã bị sụp đổ.
* Giai đoạn từ giữa những năm 60 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX:
– Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước Ăng-gô-la (11/1975), Mô-dăm-bích (6/1975) và Ghi-nê Bít-xao (9/1974) lật đổ chế độ thống trị của Bồ Đào Nha.
=> Sự tan rã cuả thuộc địa Bồ Đào Nha là thắng lợi quan trọng của phong trào giải phóng dân tộc.
* Giai đoạn giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX:
– Từ cuối những năm 70, chính quyền thực dân phải xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc của những người da đen.
– Năm 1980, Chính quyền của người da đen được thành lập ở Rô-đê-đi-a (Cộng hoà Dim-ba-bu-ê).
– Năm 1990, Chính qyền của người da đen được thành lập ở Tây Nam Phi (Cộng hoà Na-mi-bi-a).
– Năm 1993, Chế độ phân biệt chủng tộc bị xóa bỏ ở Cộng hoà Nam Phi.
=> Như vậy hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc đã bị sụp đổ hoàn toàn.
Câu hỏi củng cố kiến thức Sử 9 bài 3
Câu 1: Nêu đặc điểm chung của các nước ở khu vực Á, Phi, Mĩ La Tinh?
Trả lời
– Các nước Á, Phi, Mĩ La Tinh là những khu vực đông dân, có nguồn lao động dồi dào, lãnh thổ rộng lớn với nguồn tài nguyên thiên nhiên hết sức phong phú.
– Trước Chiến tranh thế giới thứ hai, hầu hết các nước trong khu vực này đều trở thành thuộc địa hoặc nửa thuộc địa của các đế quốc Anh, Pháp, Mĩ, Nhật, Hà Lan, Bồ Đào Nha,..
– Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, hầu hết các nước ở khu vực này đều giành được độc lập dân tộc, họ bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước để từng bước củng cố nến độc lập về kinh tế và chính trị, nhằm thoát khỏi sự khống chế, lệ thuộc vào các thế lực đế quốc bên ngoài, đặc biệt là Mĩ
Câu 2: Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước Á, Phi, Mĩ La Tinh từ Chiến tranh thế giới thứ hai đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX diễn ra và giành được thắng lợi như thế nào?
Trả lời
– Đông Nam Á : Ngay sau khi phát xít Nhật đầu hàng, nhân dân nhiều nước Đông Nam Á đã nổi dậy khởi nghĩa vũ trang lật đổ ách thống trị của phát xít, thành lập chính quyền cách mạng, tiêu biểu In-đô-nê-xi-a (17-8-1945); Việt Nam (2-9-1945); Lào (12-10-1945)
– Nam Á : trong những năm 1946-1950 cuộc đấu tranh chống ách nô dịch của thực dân Anh, giành độc lập của nhân dân Ấn Độ diễn ra sôi nổi và giành thắng lợi.
– Các nước châu Phi : nhiều nước liên tiếp giành độc lập, đặc biệt trong năm 1960 có 17 nước châu Phi tuyên bố độc lập và được xem là “Năm châu Phi”
– Các nước Mĩ La – tinh : “tiêu biểu là cuộc cách mạng nhân dân Cu Ba dưới sự lãnh đạo của Phi-đen Ca-xtơ-rô lật đổ chế độ độc tài thân Mĩ giành thắng lợi ( 1-1-1959)
Đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX, về cơ bản hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân bị sụp đổ.
Câu 3: Em có nhận xét gì về phong trào giải phóng dân tộc từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai?
Trả lời
Phong trào diễn ra sôi nổi, quyết liệt ở hầu hết các thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc từ châu Á, châu Phi đến khu vực Mĩ La-tinh, hình thức đấu tranh phong phú, trong đó đấu tranh vũ trang là chủ yếu đã làm tan rã từng mảng rồi dẫn đến sụp đổ hoàn toàn hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc.
Câu 4: Nét nổi bật của phong trào giải phóng dân tộc từ giữa những năm 60 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX là gì?
Trả lời
Xem thêm:: Soạn Sử 9 Bài 1: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến
– Nét nổi bật của giai đoạn này là phong trào đấu tranh diễn ra sôi nổi ở châu Phi, điển hình là thắng lợi của nhân dân ba nước Ghi-nê Bít-xao, Mô-dăm-bích và Ăng-gô-la.
– Ách thống trị của Bồ Đào Nha tan rã là thắng lợi quan trọng của cách mạng châu Phi.
Câu 5: Thắng lợi của nhân dân ba nước Ghi-nê Bít-xao, Mô-dăm-bích và Ăng-gô-la trong cuộc đấu tranh chống ách thống trị của Bồ Đào Nha, giành độc lập dân tộc có ý nghĩa như thế nào?
Trả lời
Thắng lợi của nhân dân ba nước Ghi-nê Bít-xao, Mô-dăm-bích và Ăng-gô-la đã góp phần quan trọng trong việc cổ vũ tinh thần nhân dân các nước thuộc địa, đặc biệt là nhân dân châu Phi trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, bảo vệ chủ quyền của mình.
Câu 6: Em hiểu thế nào về chủ nghĩa A-pác-thai?
Trả lời
“A-pác-thai ” có nghĩa là “sự tách biệt chủng tộc”. Từ “Apartheid” được ghép từ hai chữ Anh, Hà Lan. Apart là “tách biệt” còn heir là “bầy”, “chủng”. Đây là một chính sách của Đảng quốc dân chính đảng của thiểu số người da trắng cầm quyền ở Nam Phi, chủ trương tước đoạt mọi quyền cơ bản về chính trị, kinh tế-xã hội đối với người da đen ở Nam Phi và các dân tộc châu Á định cư, đặc biệt là người Ấn Độ.
Chính sách A-pác-thai nhằm củng cố sự thống trị lâu dài của thực dân da trắng ở Nam Phi, đẩy nhân dân châu Phi vào cảnh tối tăm, lạc hậu, phục vụ quyền lợi và làm giàu cho người da trắng.
Bọn cầm quyền da trắng thi hành chủ nghĩa A-pác-thai nhằm củng cố sự thống trị lâu dài của thực dân da trắng ở Nam Phi, đẩy nhân dân châu Phi vào cảnh tối tăm, lạc hậu, phục vụ quyền lợi và làm giàu cho người da trắng.
Câu 7: Phong trào giải phóng dân tộc từ giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX có những điểm gì nổi bật?
Trả lời
– Nét nổi bật của phong trào giải phóng dân tộc từ giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX là thắng lợi của nhân dân châu Phi , tiêu biểu là ở ba nước miền tây : Rô-đê-di-a, Tây Nam Phi và Cộng hòa Nam Phi trong cuộc đấu tranh ngoan cường và bền bỉ chống ách nô dịch của thực dân da trắng buộc người da trắng phải tuyên bố xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc, công nhận quyền bầu cử và quyền tự do, dân chủ khác của người da đen được thành lập ở Rô-đê-di-a (sau đổi tên là Cộng hòa Dim-ba-mi-a), chế độ phân biệt chủng tốc cộng hòa Nam Phi cũng bị xóa bỏ (năm 1993). Như thế, hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc đã bị sụp đổ hoàn toàn.
– Sau khi chế độ A-pác-thai bị xóa bỏ, thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc bị sụp đổ hoàn toàn.
– Nhiệm vụ của các nước Á, Phi, Mĩ La-tinh : củng cổ nền độc lập dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước nhằm khắc phục tình trạng đói nghèo, lạc hậu đã kéo dài từ bao đời nay.
Phần Câu hỏi trắc nghiệm Sử 9 Bài 3
Câu 1. Ý nào dưới đây là thời cơ thuận lợi để các nước Đông Nam Á tiến hành khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền trong cuối năm 1945?
A. Hồng quân Liên Xô tiến vào Đông Âu tiêu diệt quân đội phát xít Đức.
B. Phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh.
C. Cuộc đấu tranh giành chính quyền của nhân dân các nước châu Phi và Mĩ La-tinh đạt nhiều thắng lợi.
D. Liên Xô viện trợ, giúp đỡ cuộc đấu tranh giành chính quyền của các nước Đông Nam Á.
Câu 2. Những nước nào ở Đông Nam Á giành được độc lập trong năm 1945?
A. Việt Nam, Lào, In-đô-nê-xi-a.
B. Việt Nam, In-đô-nê-xi-a.
C. Lào, In-đô-nê-xi-a, Phi-lip-pin
D. Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia.
Câu 3. “Năm châu Phi” (1960) là tên gọi cho sự kiện nào sau đây?
A. Có nhiều nước châu Phi được trao trả độc lập.
B. Châu Phi có phong trào giải phóng dân tộc sớm nhất và mạnh nhất.
C. Có 17 nước ở châu Phi tuyên bố độc lập.
D. Châu Phi là “Lục địa mới trỗi dậy”.
Câu 4. Phong trào đấu tranh giành độc lập của Ăng-gô-la, Mô-dăm- bích, Ghi-nê Bít-xao nhằm lật đổ ách thống trị của:
A. Phát xít Nhật.
B. thực dân Tây Ban Nha.
C. phát xít I-ta-li-a.
D. thực dân Bồ Đào Nha.
Xem thêm:: Lịch sử, ý nghĩa của ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 – Baodautu.vn
Câu 5. Từ cuối những năm 70 của thế kỉ XX, chủ nghĩa thực dân chỉ còn tồn tại dưới hình thức nào?
A. Chủ nghĩa thực dân kiểu cũ.
B. Chủ nghĩa thực dân kiểu mới.
C. Chế độ phân biệt chủng tộc.
D. Chế độ thực dân.
Câu 6. Từ cuối những năm 70 của thế kỉ XX, chế độ phân biệt chủng tộc (A-pác-thai), tập chủ ở ba nước nào?
A. Rô-đê-di-a, Tây Nam Phi và Cộng hòa Nam Phi.
B. Rô-đê-di-a, Tây Nam Phi và Ăng-gô-la.
C. Cộng hòa Nam Phi, Ăng- gô-la, Mô-dăm-bích.
D. Ăng-gô-la, Mô-dăm- bích, Ghi-nê Bít-xao.
Câu 7. Chế độ phân biệt chủng tộc A-pác-thai ở Cộng hòa Nam Phi chính thức bị xóa bỏ ở Nam Phi vào năm nào?
A. Năm 1991
B. Năm 1992
C. Năm 1993
D. Năm 1994
Câu 8. Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc đã bị sụp đổ hoàn toàn. Lịch sử các dân tộc Á, Phi, Mĩ La-tinh bước sang trang mới với nhiệm vụ to lớn đó là:
A. củng cố nền độc lập.
B. xây dựng và phát triển đất nước.
C. khắc phục tình trạng nghèo đói, lạc hậu.
D. Cả 3 đáp án trên.
Câu 9. Cuộc cách mạng nhân dân ở Cuba dưới sự lãnh đạo của Phi-đen Cát-xtơ- rô giành thắng lợi vào thời gian nào?
A. Ngày 1 – 1 – 1959.
B. Ngày 1 – 2 – 1959.
C. Ngày 1 – 3 – 1959.
D. Ngày 1 – 4 – 1959.
Câu 10. Năm 1960, có bao nhiêu nước ở châu Phi giành được độc lập?
A. 15
B. 16
C. 17
D. 18
Đáp án C
Giải thích: (SGK – trang 13)
Vậy là chúng ta đã cùng nhau soạn xong Bài 3: Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc trong SGK Lịch sử 9. Mong rằng bài viết trên đã giúp các bạn nắm thật chắc kiến thức lí thuyết, soạn được các câu hỏi trong nội dung bài học dễ dàng hơn qua đó vận dụng để trả lời câu hỏi trong đề kiểm tra và các câu hỏi tình huống khác.
Mời các bạn xem thêm các bài Giải Lịch sử 9 trong Sách bài tập và Vở bài tập tại đây nhé:
-
Giải SBT Lịch sử 9: Bài 3. Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc
-
Giải VBT Lịch sử 9: Bài 3. Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc
